Việt Nam được cho là sắp có sàn giao dịch dành riêng cho các startup như MoMo, VNPay, Sky Mavis

Theo DealStreetAsia, Việt Nam đang chuẩn bị ra mắt sàn giao dịch chứng khoán đầu tiên dành riêng cho các startup. Đây là một động thái được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của đất nước bằng cách tạo điều kiện cho các công ty công nghệ huy động vốn.

Kế hoạch này được ông Hoàng Minh, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, công bố vào tháng 7 vừa qua, như một phần trong việc triển khai Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo mới được ban hành.

Sáng kiến này cũng nằm trong chủ trương lớn hơn của Bộ Chính trị theo Nghị quyết 57, với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ.

Hiện tại, Bộ đang trong quá trình soạn thảo các nghị định và văn bản hướng dẫn, trong đó bao gồm kế hoạch đã được bàn thảo từ lâu về một sàn chứng khoán cho startup (các công ty khởi nghiệp). Dự kiến, các quy định này sẽ được trình Chính phủ vào tháng 10 tới.

Theo Điều 41 của luật mới, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) và các công ty con sẽ thiết lập một sàn giao dịch chuyên biệt cho startup. Các đối tượng đủ điều kiện tham gia bao gồm nhà đầu tư, các quỹ đầu tư mạo hiểm trong và ngoài nước, các tổ chức tài chính, nhà đầu tư startup được công nhận và các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Chính phủ sẽ ban hành các tiêu chí chi tiết về đăng ký, điều kiện niêm yết và công bố thông tin. Các tiêu chí này sẽ được thiết kế đặc biệt để phản ánh đúng hồ sơ rủi ro của các startup, vốn thường chưa có lãi trong những năm đầu hoạt động. Sàn giao dịch mới này sẽ không hoạt động độc lập mà là một phân khúc niêm yết phụ thuộc Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội hoặc TP HCM.

Nếu thành công, các startup Việt sẽ có thêm lựa chọn niêm yết ngay tại “sân nhà” thay vì phải ra nước ngoài.

Theo thống kê của Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam hiện có hơn 4.000 startup, 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD, 202 không gian làm việc chung (co-working spaces), 208 quỹ đầu tư và 35 tổ chức hỗ trợ kinh doanh.

Tuy nhiên, Việt Nam hiện mới chỉ có bốn “kỳ lân” (các startup được định giá trên 1 tỷ USD) được công nhận, bao gồm: VNG, MoMo, VNLife (VNPay) và Sky Mavis.

Ông Phạm Tuấn Hiệp, Giám đốc đầu tư của BK Holdings, nhận định rằng nền tảng pháp lý vẫn còn khá sơ khai và cần có lộ trình triển khai chi tiết. Ông kỳ vọng Bộ Tài chính, cùng với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và VNX, sẽ hoàn thiện khung pháp lý này vào cuối năm 2025. “Đây là bước đi then chốt để biến chủ trương thành hành động thực tế,” ông nói.

Ông Hiệp cũng xem sàn giao dịch này là một công cụ giúp chuẩn hóa việc giám sát startup, tăng cường minh bạch và tạo điều kiện để Chính phủ hỗ trợ một cách có mục tiêu. Ngoài ra, nó còn có thể giúp tăng thanh khoản cho thị trường và mở ra cơ hội thoái vốn cho các quỹ đầu tư mạo hiểm.

Hiện nay, Việt Nam vẫn thiếu một thị trường thoái vốn thực sự hiệu quả. IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) và M&A (mua bán và sáp nhập) – hai con đường thoái vốn phổ biến nhất – đều đang có xu hướng giảm sút.

Ông Hoàng Đức Trung, đối tác tại VinaCapital Ventures, từng chia sẻ rằng các nhà đầu tư “đang ngày càng tập trung vào lợi nhuận thực tế, vì vậy họ rất thận trọng khi rót vốn mới.”

Thừa nhận Việt Nam tham gia vào lĩnh vực này khá muộn, ông Hiệp cho rằng cần phải học hỏi kinh nghiệm từ các thị trường phát triển như Singapore, Hàn Quốc, Israel và Mỹ. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng các tiêu chí niêm yết thực tế và phù hợp với quy mô kinh tế Việt Nam.

Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện vẫn chưa phải là một kênh huy động vốn hấp dẫn đối với các công ty công nghệ. Bà Nguyễn Ngọc Anh, CEO của SSI Asset Management, cho biết nhiều startup dù hoạt động tại Việt Nam nhưng lại chọn thành lập pháp nhân ở nước ngoài, đặc biệt là Singapore, để dễ dàng tiếp cận vốn hơn.

Trong số hơn 1.610 công ty đang niêm yết trên sàn, chỉ có 16 công ty thuộc lĩnh vực công nghệ. Đáng chú ý, trong top 30 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam, FPT là đại diện duy nhất của ngành này.

“Nếu hỏi liệu có công ty công nghệ nào IPO tại Việt Nam trong 10 năm qua không, câu trả lời gần như là không,” bà nói. “Đây là một điều đáng ngạc nhiên, nhất là khi nhìn vào giai đoạn bùng nổ IPO 2017-2019 mà không có một công ty công nghệ nào tham gia.”

Ông Davide Cali, cố vấn trưởng tại Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Sáng tạo Quốc gia, cho rằng dù ý tưởng về sàn giao dịch cho startup đã có từ lâu, đây là bước đi pháp lý cụ thể đầu tiên. Ông nhấn mạnh: “Họ không xây dựng một sàn giao dịch hoàn toàn mới, mà là một phân khúc niêm yết trong cấu trúc hiện có – khả năng cao là trên sàn Hà Nội hoặc TP HCM – với một bộ tiêu chí riêng.”

Thị trường vốn của Việt Nam hiện có ba đơn vị: Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, TP HCM và công ty mẹ VNX. Theo ông Cali, “Sự tồn tại của công ty mẹ này thường làm tăng thêm sự phức tạp thay vì tạo ra sự minh bạch.”

Tuy nhiên, ông cho rằng thời điểm này có thể là “thiên thời địa lợi”. Giao dịch hàng ngày trên sàn TP HCM đã vượt mốc 1 tỷ USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái, trong bối cảnh Việt Nam đang tiến gần hơn đến việc được nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Ông Cali tin rằng sự hứng khởi của nhà đầu tư có thể chuyển 5-10% dòng vốn hiện tại sang phân khúc startup, có thể khơi thông dòng vốn từ 20 đến 50 tỷ USD nếu sàn giao dịch này phát triển đúng quy mô.

Special Offer từ MarketingTrips:

• Tham khảo giải pháp Agency Listing từ MarketingTrips: Agency Networks
• Đăng bài không giới hạn trên MarketingTrips vớfi chi phí chỉ bằng 1 bài đăng (Booking): Content Partner
• Đăng ký (dành cho Agency): Sign up

Tham gia Cộng đồng We’re Marketer của MarketingTrips (Trang tin tức trực tuyến mới nhất về Marketing, Digital Marketing, Thương hiệu, Quảng cáo và Kinh doanh) để thảo luận các chủ đề về Marketing và Business tại: We’re Marketer

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh