Tương lai của mạng xã hội: Các nền tảng cần trở nên an toàn hơn

Với các nghiên cứu cho thấy mức độ độc hại của các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là những tác động đến trẻ em và người trẻ, tương lai của mạng xã hội cần trở nên an toàn hơn, chủ sở hữu các nền tảng cần có trách nhiệm nhiều hơn.

Theo nhận định mới đây của ông Vivek Murthy, Tổng Y sĩ Mỹ (U.S. Surgeon General), mạng xã hội (Social Network / Social Media) có nguy cơ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần và hạnh phúc của trẻ em và thanh thiếu niên.

Nhận định này cùng với nhiều dữ liệu nghiên cứu khác về sức ảnh hưởng của mạng xã hội tới người dùng, đặc biệt là người dùng trẻ, là những đóng góp có ý nghĩa về cách các nền tảng mạng xã hội nên được thay đổi trong tương lai.

Đối với các doanh nghiệp, nhà đầu tư hay các cơ quan quản lý của chính phủ, họ cũng cần phải có các biện pháp nhằm định hình trách nhiệm của các chủ sở hữu của các nền tảng mạng xã hội nói riêng và thế giới internet nói chung.

Trong khi trong thế giới thực, mọi thứ dường như khá rõ ràng và dễ kiểm soát hơn, với thế giới ảo, những vấn đề liên quan đến tính phù hợp của nội dung, về quyền riêng tư hay cả câu chuyện về đạo đức vẫn là một thách thức lớn.

Những phát hiện của Tổng Y sĩ Mỹ về việc sử dụng các phương tiện truyền thông mạng xã hội của giới trẻ.

Theo ông Murthy, khi nói đến việc hiện có đến 95% thanh thiếu niên sử dụng mạng xã hội, ông cho biết rằng trong khi các phương tiện này cũng đóng góp một phần tích cực vào những tác động có ý nghĩa.

Chúng bao gồm các kết nối và hỗ trợ xã hội, sự công nhận đối với các nhóm yếu thế, bao gồm cả những dân tộc thiểu số hay cộng đồng nhỏ.

Đây thực sự là một điểm tích cực trong bối cảnh khi ngày càng có nhiều “sự tấn công” nhắm trực tiếp vào các cộng đồng này.

Tuy nhiên, bên cạnh những gì mà nó có thể mang lại, mạng xã hội cũng đang tạo ra nhiều tác hại đối với người dùng nói chung và người dùng trẻ nói riêng.

Theo báo cáo được trích dẫn, gần 40% trẻ em ở độ tuổi từ 8-12 (thời kỳ được cho là khá nhạy cảm với não bộ) sử dụng mạng xã hội, và việc sử dụng thường xuyên có liên quan trực tiếp đến sự thay đổi về yếu tố cảm xúc và kiểm soát của trẻ (nghiên cứu chỉ ra).

Bắt nạt trên mạng cũng là một vấn đề lớn, khi số liệu cho thấy có gần 20% thanh thiếu niên báo cáo rằng họ đã bị bắt nạt trên mạng. Những người dùng sử dụng mạng xã hội hơn 3 giờ mỗi ngày cũng có nhiều khả năng bị trầm cảm và lo lắng hơn.

Một cuộc khảo sát tại Mỹ (đi kèm với báo cáo) với đối tượng là các bé gái từ 11–15 tuổi cũng cho thấy 1/3 trong số đó hoặc nhiều hơn nói rằng họ cảm thấy nghiện mạng xã hội.

Các biện pháp như cấm hoặc hạn chế là cần thiết nhưng cũng cần khách quan.

Trong khi với những gì mà số liệu đã chứng minh, rõ ràng là mạng xã hội cũng như internet nói chung luôn tồn tại 2 mặt “tốt” và “xấu” và mặt “xấu” dường như đang lấn át, bản thân các bên liên quan như cơ quan quản lý và chính chủ sở hữu các nền tảng cần phải có biện pháp phù hợp.

Việc hạn chế hay thậm chí là cấm sử dụng mạng xã hội (Social Network) đối với một số độ tuổi nhất định có thể là giải pháp hữu hiệu, tuy nhiên làm thế nào để vừa xác minh được danh tính của người dùng vừa đảm bảo tính bảo mật về dữ liệu hay quyền riêng tư?

Đây là lúc các khung bảo mật dữ liệu quốc gia trở nên có giá trị, vừa để tăng thêm sức nặng pháp lý đối với việc chia sẻ dữ liệu trên các nền tảng truyền thông mạng xã hội, vừa để khuyến khích một cách tiếp cận mang tính phối hợp và cộng tác nhiều hơn từ các doanh nghiệp sở hữu nền tảng.

Tuy nhiên, dù các quy định được đưa ra có thể là gì, việc để các bên liên quan như các bậc cha mẹ hay thậm chí là bản thân trẻ em (người dùng) tham gia vào và có ý kiến là rất cần thiết.

Một khảo sát gần đây của Pew chỉ ra rằng có đến 54% người Mỹ ở độ tuổi 50–64 ủng hộ việc cấm TikTok, so với 29% ở những người dưới 50 tuổi.

Tóm lại, dù là cấm hay hạn chế thì việc thực thi một cách ép buộc mà không có sự đồng ý của người dùng và bậc cha mẹ sẽ có thể mang lại nhiều tác dụng ngược.

Dữ liệu người dùng cần được kiểm soát một cách chặt chẽ hơn.

Liên quan đến việc giảm sự tác động tiêu cực của mạng xã hội đến người dùng, cách dữ liệu của người dùng được thu thập, lưu trữ và sử dụng là một trong những yếu tố cốt lõi.

Các nền tảng mạng xã hội cần minh bạch nhiều hơn, cho phép các bên thứ ba (nhà nghiên cứu và cơ quan quản lý) truy cập và theo dõi, có như thế thì các giải pháp được đưa ra mới sát với thực tế.

Các quy định mới về minh bạch dữ liệu, chẳng hạn như Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số của liên minh châu Âu (EU) gần đây theo đó là một bước đi đúng hướng.

Không chỉ ở châu Âu mà nhiều khu vực khác trên toàn cầu cũng nên tiếp cận theo cách tương tự nếu muốn tương lai của các nền tảng mạng xã hội trở nên an toàn và hữu ích hơn.

Chủ sở hữu của các nền tảng mạng xã hội cần có trách nhiệm nhiều hơn.

Cuối cùng, để mạng xã hội thực là một nơi an toàn không chỉ cho trẻ em mà còn với tất cả người dùng, bản thân các doanh nghiệp sở hữu nền tảng cần có trách nhiệm nhiều hơn với người dùng và cộng đồng.

Các tiêu chuẩn mới về sự an toàn và sức khỏe tâm thần cần được đưa ra, các dữ liệu về trẻ em phải được kiểm soát chặt hơn, cũng như các thuật toán cần minh bạch nhiều hơn.

Trong khi các tiêu chuẩn pháp lý mới và quản trị rủi ro với mạng xã hội còn khá non trẻ, đây là cơ hội lớn để xem xét về mặt ý nghĩa xã hội và triển vọng đầu tư, đến cả sự tin cậy và an toàn trực tuyến.

Từ người dùng, bậc cha mẹ, các cơ quan quản lý và doanh nghiệp hay các tổ chức liên quan khác đều cần phải có trách nhiệm trong việc định hình tương lai của mạng xã hội.

Tham gia Cộng đồng We’re Marketer của MarketingTrips (Trang tin trực tuyến về Marketing và Kinh doanh) để thảo luận các chủ đề về Marketing và Business tại: We’re Marketer

Nam Nguyen | MarketingTrips